İspanya‘nın Europa Press ajansının diplomatik kaynaklara dayandırdığı haberine göre, AB ülkelerinin Brüksel büyükelçilerini bir araya getiren ve 2 saatten fazla süren toplantıda, dönem başkanı Macaristan‘ın lideri Viktor Orban‘ın geçen haftaki sürpriz Çin ve Rusya ziyaretleri masaya yatırıldı.
Büyükelçiler, Orban’ı “Birlik adına konuşma yetkisi olmamasına ve ziyareti Macaristan’ın temmuzda devraldığı AB Konseyi dönem başkanlığının sembolleriyle çevrelemesine rağmen diğer Avrupalı liderlerle koordinasyon sağlamadan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmek için beklenmedik şekilde Moskova’ya giderek 27 ülkenin birliğine zarar verdiği ve antlaşmalara aykırı davrandığı” gerekçesiyle kınadı.
Toplantıda yalnızca Macaristan’la iyi ilişkilere sahip Slovakya büyükelçisi söz almazken geri kalan büyükelçiler Macaristan’ın dönem başkanlığının başlamasından bu yana düzenlediği diplomatik ziyaretlerden duydukları rahatsızlığı dile getirdi.
Toplantıdaki Macar temsilciye Orban’ın eylemlerini “kuralların ihlali” olarak gördüklerini ifade eden büyükelçiler, dış politika yetkisi olmayan AB Konseyi dönem başkanlığını yürüten üye ülkenin diğer ortaklarla işbirliği içinde hareket etme yükümlülüğünün altını çizdi.
Macaristan’ın temsilcisi ise Orban’ın ziyaretleri sırasında “hiçbir yetkisinin olmadığını, AB adına değil sadece Macaristan Başbakanı olarak seyahat ettiğini ve bunu ateşkes olasılıklarını değerlendirmek amacıyla yaptığını” aktardı.
Brüksel merkezli Euractiv internet sitesinin haberine göre ise Macaristan ve Slovakya dışında kalan 25 üye ülkenin temsilcisi, “toplantıların zamanlaması, sıralaması, dönem başkanlığı simgelerin kullanımı ve Putin’in tepkisi göz önüne alındığında bu argümanın inandırıcı olmadığı konusunda” mutabık kalarak “çizgilerin açıkça ve kasıtlı olarak bulanıklaştırıldığını” savundu.
Macaristan’a “sarı kart” verilse de dönem başkanlığı devam ediyor
İsmi açıklanmayan bir AB diplomatı, toplantı sonrası basına yaptığı açıklamada, “Eylemleri AB’ye ya da barışa hizmet etmiyor, Putin’in ve onun savaş projesinin ekmeğine yağ sürüyor.” değerlendirmesini yaparak toplantının sonunda Orban’a ziyaretlerinde dönem başkanlığı ve AB logosu kullandığı için “sarı kart” verildiğini belirtti.
Toplantıda mutlak bir karar çıkmazken Macaristan’ın dönem başkanlığının elinden alınacağına dair bir sinyal de verilmedi. Buna rağmen bazı ülkelerin Macaristan’ın 6 ay sürecek dönem başkanlığı süresince yapacağı bakanlar düzeyindeki gayriresmi toplantıları boykot etmeyi bireysel olarak değerlendirdiği iddia edildi.
Ne olmuştu?
Orban, ülkesinin 1 Temmuz’da AB dönem başkanlığını 6 aylığına devralmasının ardından 2 Temmuz’da Kiev’de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile bir araya gelmiş, 5 Temmuz’da da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Moskova’da görüşmüştü.
Macar lider AB yönetimi ve bazı AB ülkelerinin tepkisini çeken Rusya ziyaretinden günler sonra 8 Temmuz’da Pekin’e giderek Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile bir araya gelmişti.
Orban’ın “barış girişimleri” olarak adlandırdığı sürpriz ziyaretler AB yetkilileri ve ülkelerinin tepkisine yol açmıştı.
